Edebiyat Uyarlaması Diziler 2

Hümay Ongan
Hümay Ongan
TarafındanHümay Ongan
1996 yılında, İstanbul’da doğdu. Anadolu Üniversitesi’nde Sinema ve Televizyon okudu. İstanbul Üniversitesi’nde Radyo Televizyon ve Sinema yüksek lisansı yaptı. İyi bir sinema ve tiyatro izleyicisi. Özellikle...
6 dakikalık okuma

Episode’un sıkı takipçileri geçen sayıda başladığımız yazı dizisini hatırlar. Yerli edebiyat uyarlamalarına doğal olarak TRT dizilerinden başlamıştık. Bu sayıda kaldığımız yerden devam ediyoruz. İlk yazıda 70’li yıllardan başlayarak 80’lerin sonuna ulaşmıştık. Bu listedeyse televizyonun altın çağına, 90’lı yıllara ve daha da ötesine uzanıyoruz. Bu yazı dizisi vesilesiyle hem sevdiğimiz dizilerin ilk uyarlamalarına bakmayı hem de çocukluğumuzda okuduğumuz romanları yeniden elimize almayı önermiştim. Kaldığımız yerden iyi okumalar…

Lüküs Hayat (1989)

Listeye bir bonusla başlıyoruz. Edebiyat uyarlaması deyince aklımıza ilk önce romanlar, sonra öyküler gelebilir. Bu dizisiyse hem orijinal kaynağı hem de kadrosuyla bu listede olmayı kesinlikle hak ediyor. Cemal Reşit Rey tarafından 1933 yılında bestelenen operet “Lüküs Hayat”ı bilmeyenimiz yoktur. Defalarca sahnede müzikal, reklam filmlerinde jingle ya da televizyonda, sinemada, tiyatroda Türkiye kültür yaşamına saygı duruşu niteliğinde bir gönderme olarak karşımıza çıkmıştır. “Lüküs hayat, lüküs hayat, bak keyfine yan gel de yat…” sözleri kulağına çalınmayan bir nesil olduğunu sanmıyorum ya da hiç değilse umuyorum. Dizi, kültür tarihimiz açısından önemini yalnızca operete borçlu değil; dizinin yönetmenliğini Haldun Dormen üstlenirken oyuncuları arasında Suna Pekuysal, Zihni Göktay, Betül Arım gibi efsane isimleri de barındırıyor. TRT İzle platformunda izleyebilirsiniz.

Bonustan sonra kısa bir bilgi geçelim. 1990’dan itibaren özel kanalların da sahneye çıkmasıyla televizyon bambaşka bir yer halini aldı. Bu yıllarda televizyon şirketlerinin, yapım ajanslarının senaryo konusunda da elini korkak alıştırmadığını göz önünde bulundurarak edebiyat uyarlamalarının azaldığını belirtmek gerekiyor. Artık televizyon kendi dilini, kendi senaryolarını ortaya koymaya başlıyor. Bu yılların efsane dizileri (Bizimkiler, Ferhunde Hanım…) çoğunlukla uyarlama değil, özgün senaryolar. Ancak benim için önemli bir modern çağ klasiği var:

Edebiyat

Sıdıka (1997-2003)

İtiraf etmek gerekirse ben Sıdıka’nın tekrarlarını hatırlıyorum. Yine de “Sıdıka” bir dönemin kız çocuklarının dert ortağıydı, anlaşılan biraz fazla uzun bir dönemin. Kendisi gibi kaynağı da enteresan Sıdıka’nın. Atilla Atalay’ın karikatür tiplemesi olan “Sıdıka” uzun süre mizah dergilerinde boy gösterdikten sonra televizyon yaşamına başlıyor. Dizi, yoksul bir ailenin herkesçe hor görülen genç kızı Sıdıka’nın gündelik hayatı anlatıyor. Ancak bu sıradanlığın içinde Sıdıka oldukça zeki, yaratıcı, espritüel bir genç kadın. Bu tiplemeyi kanlı canlı hale getiren Hasibe Eren’se yeteneğini televizyona Sıdıka’yla kanıtlamıştı. Sıdıka’nın giriş jeneriğindeki karikatür çizimlerin gözünüzün önüne geldiğini ve kulağınıza “Kız Sıdıkaaa”nın çalındığını biliyorum.

Edebiyat

Kurtlar Sofrası (1999)

Attilâ İlhan’ın aynı adlı romanından uyarlanan dizi, öncelikle kalabalık oyuncu kadrosuyla dikkat çekici; Deniz Uğur, Hakan Gerçek, Suzan Avcı gibi isimler arasında özellikle diziyi izlemek için bir sebep olabilecek Tuncel Kurtiz de yer alıyor. İnternetten bütün bölümlerine ulaşmak mümkün olmasa da diziden parçalar görebilirsiniz. Yalnızca birkaç bölüm yayınlanan dizi, bir gazeteci üzerinden Türkiye tarihine ilişkin arka planıyla bir TRT denemesi. Attilâ İlhan hem uyarlamaları hem de özgün senaryolarıyla Türkiye sinemasında da önemli bir yere sahip.

Bir önceki listede de alıntı yaptığım Fuat Kale’nin makalesini* belki hatırlarsınız. Bu makaleye de göz atmanızı önererek orada oldukça ilginç bir dizi ismine rastladığımı ama diziye ilişkin internette hiçbir görüntüye ulaşamadığım için yazamadığımı belirtmek istiyorum. Bir Lüzumsuz Adam adlı dizi ya da film, Sait Faik’in “Lüzumsuz Adam” öyküsünün uyarlamasından başka bir şey olamaz. Ancak bu diziyi (ki dizi mi film mi olduğunu dahi anlayamadım) listemize alabileceğimiz bir veri yok, yine de böyle bir deneme olduğundan söz etmek istedim.

Karanlıkta Koşanlar (2001)

Ahmet Ümit’in öyküsünden uyarlanan 10 bölümlük dizi, bir başka TRT denemesi. Televizyonda yer alan en eski polisiyelerden bir önceki yazıda söz etmiştim. Ancak hâlâ televizyon yapımlarında çekinilen bir tür olan polisiyenin 2000’lerin başında Uğur Yücel ve Haluk Bilginer’in yer aldığı bir yapımla televizyon ekranında kendine yer bulduğundan söz etmek gerekiyor. Diziye TRT İzle üzerinden ulaşabilirsiniz.

Uğur Yücel

Şeytan Ayrıntıda Gizlidir (2004)

Bir başka Ahmet Ümit uyarlaması olan Şeytan Ayrıntıda Gizlidir de etkileyici bir oyuncu kadrosu sunuyor; Nejat İşler ve Çetin Tekindor’un bu isimler arasında yer aldığını belirteyim. Dizi, yine kısa soluklu bir TRT uyarlaması olarak karşımıza çıkıyor, 13 bölümlük polisiyeyi YouTube’dan izleyebilirsiniz.

Edebiyat

Havada Bulut (2003)

Bu kez neyse ki izleyebileceğiniz bir Sait Faik uyarlamasından söz ediyorum. Dizinin YouTube’da bulunduğunu görmek içime su serpti. Güven Hokna, Levent Ülgen, Nilüfer Açıkalın ve bence yerli “Giulietta Masina”mız Ayla Algan dizinin kadrosunda yer alıyor. Kendi adıma Ayla Algan ne oynasa hakkını vermiştir diye düşünerek ve Sait Faik’in bir öyküsüne çok yakıştırarak yazıyı burada bırakıp Havada Bulut izlemeye gidiyorum. Hazır eliniz değmişken kitabı da okumanızı tavsiye ederim.

Edebiyat

Bol bonuslu, çok laflı az önerili bir yazı olduğunun farkında olarak bir ek daha yapmak istiyorum. Türkiye edebiyatı öylesine geniş ve sinematografik ki iyi film/dizi uyarlamalarına rastlamamak mümkün değil. Ben bu listeyi hazırlarken çok şey öğrendim ve heyecanlandım. Umarım siz de keyifle okuyup izlersiniz. Önümüzdeki sayıda buluşmak üzere, iyi seyirler…

*Fuat Kale, “TRT Yerli Edebiyat Uyarlamaları 1968-2015”, TRT Akademi 4/07 (Ocak 2019): 127.

Bu içeriği paylaş
TarafındanHümay Ongan
1996 yılında, İstanbul’da doğdu. Anadolu Üniversitesi’nde Sinema ve Televizyon okudu. İstanbul Üniversitesi’nde Radyo Televizyon ve Sinema yüksek lisansı yaptı. İyi bir sinema ve tiyatro izleyicisi. Özellikle toplumcu-gerçekçi Türkiye Edebiyatı okumayı seviyor. Yazmayı seviyor. Şu anda Episode'da sevdiği ve sevmediği dizi ve filmler hakkında yazabileceği için mutlu.

E-Bülten'imize Abone Olun!

En yeni içeriklerimizden ilk siz haberdar olun! Bültenimize abone olun!

Son Bölümlerimiz...

Podcast

Kritik Eşik – 58: Yabani

Episode’un editörleri Özlem Özdemir, Yasemin Şefik ve Engin İnan, Kritik Eşik'in yeni bölümünde Yabani dizisini konuşuyor.

Dinle
58. Bölüm
Süre: 7:13

Kritik Eşik – 57: Kirli Sepeti

Episode’un editörleri Özlem Özdemir, Yasemin Şefik ve Engin İnan, Kritik Eşik'in yeni bölümünde Kirli Sepeti'ni konuşuyor.

Dinle
57. Bölüm
Süre: 11:21

Kritik Eşik – 56: Dilek Taşı

Episode’un editörleri Özlem Özdemir, Yasemin Şefik ve Engin İnan, Kritik Eşik'in yeni bölümünde Dilek Taşı dizisini konuşuyor.

Dinle
56. Bölüm
Süre: 15:36

Kritik Eşik – 55: Bambaşka Biri

Episode’un editörleri Özlem Özdemir, Yasemin Şefik ve Engin İnan, Kritik Eşik'in yeni bölümünde Bambaşka Biri dizisini konuşuyor.

Dinle
55. Bölüm
Süre: 19:07

Kritik Eşik – 54: Aile ve Adım Farah Yeni Sezon

Episode’un editörleri Özlem Özdemir, Yasemin Şefik ve Engin İnan, Kritik Eşik'in yeni bölümünde Aile ve Adım Farah'ı konuşuyor.

Dinle
54. Bölüm
Süre: 18:18

Kritik Eşik – 53: Ömer ve Yargı Yeni Sezon

Episode’un editörleri Özlem Özdemir, Yasemin Şefik ve Engin İnan, Kritik Eşik'in yeni bölümünde Ömer ve Yargı dizilerinin yeni sezonları.

Dinle
53. Bölüm
Süre: 19:30

Son Bölümlerimiz...

Video

Episode TV’nin Sevilen Programı ‘Oben Budak’la Falan Filan’ Yeni Bölümüyle Yayında

Episode TV’nin sevilen programlarından Oben Budak'la Falan Filan heyecan verici yeni bölümüyle…

‘Deniz Tezuysal ile Kesin Bilgi’nin Yeni Bölümünde Mutluluk Konuşuldu

Episode TV'nin sevilen programlarından Deniz Tezuysal ile Kesin Bilgi'nin 4. bölümü, 8…

Episode TV’nin ‘Deniz Tezuysal ile Kesin Bilgi’ Programının 3. Bölümü Yayınlandı

Bugün yayınlanan Deniz Tezuysal ile Kesin Bilgi 3. bölümünde "Nikahta Keramet Var…

Episode TV’den ‘Deniz Tezuysal ile Kesin Bilgi’ Kendine Has Üslubuyla Devam Ediyor

Episode Dergi YouTube kanalı Episode TV’nin yeni içeriklerinden Deniz Tezuysal ile Kesin…

Mehmet Kurtuluş Episode’a Konuştu

Kurz und schmerzlos (1998), Im Juli (2000), Gegen die Wand (2004) gibi…

Popüler İçerikler

15 Bölümlük Bir Acil Servis Hikâyesi: ‘The Pitt’ BluTV’de

BluTV, Max orijinal yapımı The Pitt'i kullanıcılarıyla buluşturuyor. Emmy Ödülleri’ne beş defa…

Editör
Tarafından Editör

E-Bülten'imize Abone Olun!

En yeni içeriklerimizden ilk siz haberdar olun! Bültenimize abone olun!

Çok Okunanlar

TV+, Ödüllü Filmleri İzleyiciyle Buluşturacak

TV+, 2025 yılında yayınlayacağı yeni filmleri duyurdu. Haluk Bilginer ve Angelina Jolie'nin…

Editör
Tarafından Editör
Dizi dünyasının tek adresi: Episode Gelişmeleri takip etmek için yeni sayıyı okumayı unutmayın!